Nhắc đến những nhà văn góp phần vào việc cách tân, đổi mới quan niệm tiểu thuyết ở thế kỷ 20, không thể không nhắc đến Marcel Proust (1871-1922) – văn hào Pháp, tác giả bộ tiểu thuyết nổi tiếng Đi tìm thời gian đã mất. Dưới đây là những thông tin về tiểu sử, cuộc đời và sự nghiệp của Nhà Văn Marcel Proust, cùng tham khảo nhé!

Tiểu sử của nhà văn Marcel Proust

Marcel Proust sinh vào ngày mùng 10 tháng 7 năm 1871 tại Auteuil. Cha của ông là một giáo sư y học có tiếng, và gia đình ông cũng khấm khá, nên trong suốt thời kỳ thiếu niên ông không gặp nhiều khó khăn bất trắc. Cũng vì thế mà từ nhỏ ông thường qua lại với phần xã hội thượng lưu. Mẹ ông, bà Jeanne Weil, là con gái một người môi giới chứng khoán do thái gốc Alsace. Bà rất quý ông và chính là người dạy dỗ tận tình cho ông khi ông còn nhỏ. Ông Adrien Proust, cha của ông, cũng là con của một thương gia. Cha của ông còn là chuyên gia vệ sinh đầu tiên của Pháp, và lúc đó giữ chức vụ cố vấn trong chính phủ Pháp, giúp chống dịch bệnh toàn nước.

Được đi học tại trường Condorcet, ông làm quen với Jacques Bizet. Jacques Bizet chính là con trai của nhà soạn nhạc nổi tiếng Georges Bizet. Ông còn quen biết Lucien Daudet, con trai của nhà văn viết tiểu thuyết Alphonse Daudet. Cùng với hai người bạn, ông đi lính và hoàn thành nghĩa vụ quân sự của mình tại Orléans. Khi trở về, ông xin vào học tại l’École libre des sciences et politiques (Học viện Khoa học và Chính trị Mở) và được nghe thầy Albert Sorel cũng như thầy Anatole Leroy-Beaulieu giảng bài. Thầy Sorel có nhận xét rằng Marcel Proust là một cậu học sinh không thông minh sau khi ông hoàn thành bài diễn văn kết thúc khóa học của mình. Sau đó, ông vào học tại trường đại học Sorbonne và được nhiều lần nghe Henri Bergson giảng. Henri Bergson còn là anh em trong họ của ông, và đã có ảnh hưởng nhiều tới những tác phẩm sau này của ông, mặc dù ông vẫn thường phủ nhận điều đó.

Sự nghiệp của nhà văn Marcel Proust

Vào năm 1894, ông cho xuất bản tác phẩm Les Plaisirs et les Jours. Ấn phẩm này là một tuyển tập thơ, chân dung và truyện ngắn viết theo nghệ phái suy đồi. Bìa và nhiều trang được Madeleine Lemaire minh họa, người mà ông gặp thường xuyên trong các phòng tiếp cùng với Reynaldo Hahn. Tiếc rằng ấn phẩm không được nhiều người biết tới.

Sau mùa hè năm 1895, ông bắt đầu viết và soạn thảo một cuốn tiểu thuyết kể về một chàng trai say mê văn học trong một thành phố Paris chỉ biết ăn chơi vào cuối thế kỷ 19. Xuất bản vào năm 1952, cuốn tiểu thuyết đó (được đặt tên Jean Santeuil sau khi ông mất, dựa trên tên của nhân vật chính câu chuyện) chỉ dừng lại ở mức là một tập hợp các mẩu ráp lại với nhau, nhưng không thành một tác phẩm hoàn chỉnh đầy đủ. Trong truyện, ông có nhắc tới vụ Dreyfus, vì ông là một trong những người có tham gia nói lên ý kiến. Ông cũng là một trong những người đầu tiên bảo vệ vị tướng người Pháp này, và đã lấy được chữ ký ủng hộ từ Anatole France.

Vào khoảng năm 1900, ông bỏ việc soạn thảo cuốn tiểu thuyết đã đề cập ở trên. Khi đó, ông bắt đầu thấy thích thú khi đọc những tác phẩm của nhà duy mỹ người Anh John Ruskin. Vì John Ruskin cấm đoán mọi bản dịch tác phẩm của ông sang tiếng khác khi ông còn sống, Proust chỉ bắt đầu dịch lại những tác phẩm đó sau năm 1900, khi John Ruskin mất.

Cái chết của mẹ và sự nghỉ hưu của xã hội

Năm 1906, Marcel Proust phải chịu cảnh mất mẹ.. Thực tế đó đã đánh dấu anh sâu sắc, với sự gắn bó và sự phụ thuộc liên tục mà anh có vào cô. Sau đó, đi đến Versailles, nơi anh gặp Robert de Montesquiou, một nhà thơ đồng tính, người giới thiệu anh ta trong các tiệm trang nhã thời đó, biết rõ những nhân vật như Nữ bá tước Greffuhle hay công chúa của Wagram, những người đánh dấu các tác phẩm sau này của anh ta.

Năm 1913, ông trình bày công việc của mình Trên đường đến Swann (công việc khởi xướng heptalogy Tìm kiếm thời gian đã mất), nhưng không có nhà xuất bản nào quan tâm và do đó, anh buộc phải tự chỉnh sửa nó. Sau đó, phần thứ hai sẽ đến, Trong bóng râm của những cô gái đang nở rộ (1918), sẽ xứng đáng với giải thưởng Goncourt.

Marcel Proust sử dụng tại thời điểm này một phong cách viết rất đặc biệt, mà ông gọi là “bộ nhớ tự động”. Đó là một chiến lược để đưa quá khứ đến sự hiện diện vật lý, với tất cả cảm xúc, sắc thái, cảm giác và sự nhạy cảm của nó. Tất cả điều này đã định hình cho một văn bản rất chi tiết và thậm chí mê cung.

Bây giờ tốt, Khi anh 37 tuổi, Marcel Proust quyết định rời khỏi cuộc sống công khai. Anh nhốt mình trong một căn phòng lót bằng nút chai và làm ẩm bằng nhang để cùng tồn tại với bệnh hen suyễn. Anh ta mặc áo khoác, khăn quàng cổ và khăn trải giường để lại trên trang tất cả những trải nghiệm sống cho đến lúc đó.

Tác phẩm nỏi tiếng

• Les Plaisirs et les Jours (1896)
• La Bible d’Amiens, dịch tác phẩm The Bible of Amiens của John Ruskin (1904)
• La Mort des cathédrales, một bài báo được đăng trên Le Figaro
• Sésame et les lys, dịch tác phẩm Sesame and Lilies của John Ruskin (1906)

Đi tìm thời gian đã mất

• Tập 1: Bên phía nhà Swann (1913)

Phần 1: Combray

Phần 2: Mối tình của Swann

Phần 3: Tên xứ sở: Cái tên

• Tập 2: Dưới bóng những cô gái đương hoa (1919), nhận giải Goncourt
• Tập 3: Về phía nhà Guermantes (1921-1922)
• Tập 4: Sodome va Gomorrhe (1922-1923)
• Tập 5: Cô gái bị cầm tù (sau khi ông đã mất, 1923)
• Tập 6: Albertine biến mất (như trên, 1925)
• Tập 7: Thời gian tìm lại được (như trên, 1927)

Pastiches et Mélanges (1919)

Chroniques (1927)

Jean Santeuil (sau khi ông đã mất, 1952)

Contre Sainte-Beuve (như trên, 1954), tiểu luận

Thư từ:

• Nhiều cuốn xuất bản sau khi ông đã mất từ năm 1928, ấn phẩm lớn nhất được Robert Proust xuất bản dưới tiêu đề Correspondance générale (1930-1936)
• Tái bản và bổ sung bởi Philip Kolb (1971-1993)
• Gần đây nhất là một bản tái bản lần 2, có sửa đổi và bổ sung mang tên Marcel Proust, Lettres (2004)

Giá trị của tác phẩm Đi tìm thời gian đã mất

Cốt truyện của Đi tìm thời gian đã mất chỉ đơn giản như phần nội dung đã nói, song ý nghĩa và giá trị tác phẩm không phải ở đấy mà ở trăm nghìn chi tiết khác, ở kiến trúc thâm u, đồ sộ với muôn ngàn ngóc ngách; ở những phân tích sâu sắc, nên thơ, những cảm xúc dạt dào hay ẩn hiện. Quyển tiểu thuyết lớn này chứa đựng nhiều quyển tiểu thuyết nhỏ; ở đây có tiếng thủ thỉ tâm tình triền miên, như không bao giờ chấm dứt, có nhiều tiếng nói, có tiếng nhạc xa xôi dội về và những bóng người[2]. Đi tìm thời gian đã mất là một giấc mơ vô tận. Trong môi trường gia đình (về phía nhà Swann) và môi trường quý tộc (về phía nhà Germantes), hình bóng những nhân vật hiện lên, dần dần xóa nhòa và biến đi; cuối cùng nổi lên một nhân vật duy nhất, có thể tồn tại với thời gian: Marcel.

Đi tìm thời gian đã mất là công cuộc đi tìm cái tôi, với muôn ngàn bóng dáng, luôn luôn thay hình đổi dạng. Có nhiều nhân cách trong một nhân cách, nhiều hữu thể trong một hữu thể. Đó là ý nghĩa sâu xa của tác phẩm. Cái tôi ấy được khơi dậy từ quá khứ. Một kỷ niệm bỗng nhiên sống lại từ bóng tối của thời gian, ký ức là một sức mạnh sáng tạo như Proust đã viết: “Những thiên đường thật là những thiên đường đã mất”. Những tư tưởng này được gợi ý phần nào từ tư tưởng triết học của Henri Bergson về yếu tố thời biến của thời gian, và trùng hợp với yếu tố tiềm thức của Sigmund Freud.

Từng bị giới nghiên cứu Mác xít đánh giá là tác phẩm muốn “di chuyển” vấn đề xung đột giữa cá nhân và xã hội tư sản tàn bạo vào nội tâm con người, xa rời hiện thực, nhưng từ góc độ khác có thể thấy Đi tìm thời gian đã mất mở đầu cho tiểu thuyết mới thế kỷ 20 với những câu văn dài bất tận như dòng suy tư, cấu trúc ngữ pháp đặc biệt để tạo nên những lớp thời gian chồng lên nhau tưởng như không thể gỡ ra được, những thể nghiệm về một độ căng thời gian kể chuyện… Câu chuyện tưởng như chỉ xoay quanh những chủ đề mang tính chất riêng tư của một nhân vật, nhưng giờ đây khi đọc lại với một đồ lùi thời gian đáng kể, người ta còn nhìn thấy sự đan cài vào những lớp thời gian của truyện những câu chuyện thời sự đầu thế kỷ 20 (vụ Dreyfus), những hình ảnh về xã hội thượng lưu phù hoa (thời trang), về những người lao động chân tay trực tiếp (những người nấu bếp)…

Như chính các nhà văn thế kỷ 20 thừa nhận, dù thích hay không thích thì tác phẩm cũng này là một biểu hiện cụ thể buộc các nghệ sĩ hiện đại phải thay đổi cách nhìn của mình về thế giới và tất nhiên cả cách thể hiện thế giới ấy. Đi tìm thời gian đã mất vì thế trở thành một cột mốc trong hành trình thời gian của tiểu thuyết hiện đại thế kỷ 20.

Trên đây, dean2020.edu.vn đã tổng hợp và chia sẻ đến các bạn những thông tin cơ bản về tiểu sử, cuộc đời và sự nghiệp của nhà văn nổi tiếng Marcel Proust. Hy vọng với những chia sẻ của chúng tôi sẽ giúp bạn có thêm những thông tin mà bạn đang tìm kiếm về nhà văn Marcel Proust nhé!